Powrót do mapy

Kościół pw. św. Mikołaja w Ślesinie

Data budowy kościoła: 1779

Drewniane stalle ze Ślesina mają już blisko 500 lat! Bogato dekorowany zabytek przechodzi w tej chwili proces renowacji i konserwacji. Jaka była ich funkcja? Kto mógł w nich zasiadać?

W kościele zdecydowanie wyróżnia się belka tęczowa z postacią ukrzyżowanego Chrystusa. Czym zwraca na siebie uwagę?

Kim był św. Antoni, którego pomocy często wzywamy, gdy intensywnie poszukujemy zguby? Dlaczego zazwyczaj prezentowany jest z postacią Dzieciątka Jezus?

W ołtarzu bocznym św. Jana Nepomucena widnieje niezwykły symbol otoczony glorią. Czym jest i co oznacza?

Zobacz zabytki Efekty projektu Galeria

Zabytki drewniane
Kościół pw. św. Mikołaja w Ślesinie

Zabytkiem godnym wyróżnienia są niezwykłej urody stalle, czyli ławy przeznaczone dla osób konsekrowanych, umieszczane zazwyczaj w prezbiterium. Te znajdujące się w kościele w Ślesinie są starsze od samego kościoła o 150 lat – powstały w 2. połowie XVI wieku. Wyróżniają się mistrzowskim wykonawstwem i precyzyjnie opracowanym detalem. Choć pierwotnie przeznaczone dla duchowieństwa, w Ślesinie stalle użytkowane były przez świeckich uczestników liturgii, stały w nawie i kruchcie kościoła. W swojej wielopokoleniowej służbie wiernym drewno, z którego zostały wykonane, stało się niemym świadkiem próśb i dziękczynnych modlitw zanoszonych bezpośrednio do Boga.

Bogato zdobione stalle posiadały zaplecek (służący do wygodnego oparcia się) oraz klęcznik osłonięty przedpiersiem. Przedstawiono na nim postaci czterech świętych związanych z zakonami: franciszkanów (św. Franciszek), norbertanów (św. Norbert), karmelitów (św. Albert) oraz jezuitów (św. Ignacy Loyola).

Stalle wykonano w stylu manierystycznym. Ich przedpiersia zostały podzielone ozdobnymi kolumnami, a na płycinach umieszczono stylizowane arkady. W stallach trójdzielnych w centrum środkowej części umieszczony został herb Sas oraz litery A, K i Z po bokach. Natomiast stalle czterodzielne wyróżniają się pełnoplastycznymi postaciami świętych namalowanymi na płycinach pod arkadami.

W kościele znajdują się wyjątkowej urody aplikacje na belce tęczowej, które podkreślają główne przedstawienie na niej umieszczone – ukrzyżowanego Chrystusa. Wykonane zostały w 2. poł. XVIII wieku w formie wstęgi z ornamentów rocaille (stylizowanej muszli). Elementem zdobienia jest także kartusz z herbem Grzymała. Rodzina ta była fundatorami obecnej świątyni, a wkład swój upamiętniła w jej wystroju. Ręcznie wykonane aplikacje, pokryte płatkami złota i srebra łączą kompozycyjnie ołtarze boczne i zamykają symbolicznie przestrzeń prezbiterium.

Bezpośrednio pod krucyfiksem w ozdobnym kartuszu umieszczono łaciński napis:
“Wszyscy zdążający drogą przyjrzyjcie się, popatrzcie,
czy jest boleść podobna do tej, co mnie przytłacza, którą
doświadczył mnie Pan w dniu swego gniewu.”Księga Lamentacji Jeremiasza (Lm 1,12)

“Ludu mój, co ci zrobiłem? Jaką ci krzywdę wyrządziłem?
Odpowiedz mi!”Księga proroka Micheasza (Mi 6,3)

Jednym z najbardziej popularnych świętych, którego wizerunek odnajdujemy w kościele w Ślesinie, jest św. Antoni Padewski. Żył na przełomie XII i XIII wieku i był bardzo cenionym kaznodzieją, obdarzonym darem wymowy. Do wiernych przemawiał niezwykle plastycznym i obrazowym językiem. Antoni wyróżniał się także ascetyczną postawą i gorliwością wygłaszanych kazań, dzięki czemu gromadził wokół siebie tłumy słuchaczy. Przedstawiany jest z małym Jezusem na ręku, gdyż Dzieciątko nawiedziło go w nocy i zapewniło o swojej miłości. Św. Antoni Padewski słynie z ogromnej liczby uzdrowień, ale zazwyczaj wzywa się go w przypadku poniesienia straty – nie tylko materialnej, jak portfel czy klucze, ale również gdy nastąpi zagubienie wiary, miłości czy nawet sensu życia.

Św. Antoni Padewski opiekunie Niebieski,
Niech się stanie wola Twoja, Niech się znajdzie zguba moja.

W kościele umieszczone są wizerunki dwóch świętych, którzy mają nietypową wspólną cechę: ich języki są relikwiami. Jednym z nich jest św. Antoni – wybitny kaznodzieja, którego język przechowywany jest w Padwie, a drugim św. Jan Nepomucen – jego język znajduje się w Pradze.

Wizerunek św. Jana znajduje się bocznym ołtarzu. W predelli nastawy ołtarzowej widoczny jest jego język otoczony promieniami glorii.

Św. Jan Nepomucen był czeskim kapłanem żyjącym w XV wieku. Zginął śmiercią męczeńską, przed którą był torturowany. Ponieważ nie chciał złamać tajemnicy spowiedzi, wrzucono go do Wełtawy. Jest świętym, którego wierni obdarzają wielkim zaufaniem, powierzając mu największe błagania, prośby i dziękczynienia.

Zabytkowym elementem wyposażenia kościoła poddanym konserwacji jest komplet ław. Zwykle nie zwracają one uwagi swoimi walorami estetycznymi, wierni cenią raczej ich wygodę i komfort siedzenia. A jednak ławy są często przykładem bardzo dobrego rzemiosła ciesielskiego, są wyrafinowanie zdobione, a te z kościoła ze Ślesina zostały wyrzeźbione wyjątkowo dekoracyjnie i starannie.

Ławy wykonane są z drewna i posiadają niezwykle ozdobne ściany boczne. Tworzą je żłobione spirale, ornament
kwiatowy, liściasty lub zbliżony do muszlowego.

Galeria zdjęć
Kościół pw. św. Mikołaja w Ślesinie

Informacje praktyczne