Efekty projektu

PRACE KONSERWATORSKIE POLICHROMII ŚCIENNYCH

Polichromia ścienna w kościele pw. św. Marcina Biskupa w Starej Wiśniewce powstała w 1765 roku na drewnianych deskach kościoła. Program ikonograficzny obejmuje przedstawienie Adama i Ewy w tondzie na stropie, koronę z kotarą podtrzymywaną przez liczne aniołki, natomiast na ścianach namalowane zostały kolumny oraz postacie świętych w ramach. Styl malowania nieznacznie różni się między stropem a ścianami prezbiterium. Przedstawienia na stropie powstały z większym rozmachem i lekkością, zaś postacie na ścianach naszkicowane zostały nie do końca precyzyjnie, ale równie lekko i sprawnie.

Stan zachowania

Malowidła odsłonięte zostały spod tynku, ich stan zachowania był zły i wymagał dalszych prac konserwatorskich. Podłoże miejscami zaatakowane zostało przez drewnojady, a w niektórych miejscach zmurszałe. Miejscami było uszkodzone mechanicznie, wymagało wzmocnienia i licznych uzupełnień. Warstwa gruntu bardzo cienka i w skutek degradacji spoiwa silnie się pudrowała, podobnie jak warstwa malarska. Większość zniszczeń warstwy malarskiej pokrywa się ze zniszczeniem warstwy gruntu i wynika głównie z nałożenia warstwy trzciny i tynku na ściany kościoła.

Przebieg prac konserwatorskich

Przed przystąpieniem do prac konserwatorskich wykonano dokumentację fotograficzną obiektu. Zabrudzenia powierzchniowe, niezwiązane z warstwą malarską, usunięto mechanicznie pędzlami i miękkimi szczoteczkami, zaś mocno związane pozostałości tynku usuwano delikatnie skalpelami i bambusowymi patyczkami. Po usunięciu luźnych zabrudzeń przystąpiono do prekonsolidacji miejscowo pudrującej się warstwy malarskiej i warstwy gruntu z podłożem. Zabieg ten wykonano poprzez natrysk i pędzlowanie przez bibułę japońską, zabieg powtarzano do momentu uzyskania spójnej warstwy malarskiej. Po konsolidacji warstwy malarskiej i gruntu przystąpiono do usuwania gwoździ mocujących trzcinę do ściany. Następnie przystąpiono do usuwania silnych zabrudzeń, takich jak wtarty kurz, czy kopeć ze świec. Powierzchnię malowideł oczyszczono gumkami chlebowymi i gąbkami. Bardzo mocno związane z podłożem zabrudzenia usuwano za pomocą mydełka przemywanego benzyną lakową. W miejscach osłabionych przez atak drewnojadów wprowadzono roztwór poprzez wstrzykiwanie i przesmarowywanie mokre na mokre, nadmiar impregnatu usuwano wacikiem z benzyną lakową. Z desek stropowych na strychu usunięto wełnę mineralną, powierzchnię desek odkurzono, szpary między deskami wypełniono pakułami, poniżej powierzchnię oryginalnego drewna uzupełniono kitami.

Następnie uzupełniono ubytki warstwy gruntu kitem akrylowym zabezpieczonym przed atakiem mikrobiologicznym. Powierzchnię założonych kitów opracowano do poziomu oryginalnych gruntów. Po opracowaniu kitów przystąpiono do uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej. Po konsultacjach z komisją konserwatorską ustalono, że uzupełnienia warstwy malarskiej zostaną wykonane techniką kreskowania, przy pomocy suchych pigmentów. Wykonane retusze utrwalono słabym roztworem Paraloidu B 72 w ksylenie.

Ostatnim etapem było wykonanie dokumentacji fotograficznej oraz przygotowanie dokumentacji powykonawczej.